Voel jij je wel eens niet goed genoeg om Gods stem te verstaan? Denk jij wel eens: ‘Ik ben niet slim genoeg. Andere mensen snappen alles – vooral de Bijbel – veel beter dan ik! Ik ben maar een dummie…’ Dan heb ik goed nieuws voor je! God geeft namelijk wijsheid aan wie eenvoudig is, en gebruikt het dwaze van de wereld om het wijze te beschamen. Wees dus blij dat je eenvoudig en dwaas bent!
Wat Gods Woord voor je kan doen
Ik kom regelmatig mensen tegen die zich zo voelen. Zeker als het aankomt op Gods stem verstaan. En dan met name via de Bijbel. De Bijbel blijft vaak een gesloten boek voor ze. Ze halen er niet veel uit. Hoe jammer! Als we de Bijbel er namelijk op naslaan, ontdekken we dat dit boek jouw leven namelijk volledig kan veranderen! Zullen we dat gedeelte er eens bij nemen? Lees maar mee.
De wet van de HEERE is volmaakt, zij bekeert de ziel; de getuigenis van de HEERE is betrouwbaar, zij geeft de eenvoudige wijsheid. De bevelen van de HEERE zijn recht, zij verblijden het hart; het gebod van de HEERE is zuiver, het verlicht de ogen. De vreze des HEEREN is rein, zij houdt voor eeuwig stand; de bepalingen van de HEERE zijn waarachtig, met elkaar zijn zij rechtvaardig. Zij zijn begerenswaardiger dan goud, ja, dan veel zuiver goud; en zoeter dan honing en honingzeem uit de raat. Ook wordt Uw dienaar daardoor gewaarschuwd, in het houden ervan ligt groot loon (Psalm 19:8-12)
Wie wil dit nu niet? Dat je vanbinnen heel wordt (dat je ziel wordt bekeerd)? Dat je wijsheid ontvangt en diepe vreugde? Dat je gaat zien hoe dingen werken en dat je op tijd gewaarschuwd wordt voor gevaar? Dit alles kan jouw deel zijn. Hoe? Door God tot je te laten spreken door Zijn Woord: de Bijbel.
Niet met je hoofd, maar met je hart
‘Oké, ik snap het. Alleen is er een klein probleempje: ik vind het nogal lastig om de Bijbel te lezen. Kun je me een paar goede tips geven?’ Ja en nee. Ja, ik kan je zeker een tip geven. Nee, de Bijbel begrijpen doe je niet met een paar goede tips. Als we elkaar proberen te helpen om de Bijbel tot ons te laten spreken, regent het vaak goede adviezen. ‘Probeer eens een Bijbelleesrooster in de Bijbel-app. Groot voordeel: als je achterloopt, schuif je gewoon de datums door!’ Of deze: ‘Als je dit boek leest, zul je echt begrijpen hoe je het boek Johannes in elkaar steekt.’ Om het over de creatieve boeg te gooien: ‘Ik maak altijd een mind map en een tekening als ik de Bijbel lees.’
Komt dit bekend voor? Bij mij wel, en ik heb ook allerlei methodes uitgeprobeerd. Goede methodes, met vaak goede resultaten. Het probleem is alleen dat ze niet de kern raken. Het zijn slechts menselijke oplossingen, om je hoofd te helpen de Bijbel te begrijpen. En laten we daarmee nou het doel voorbij lopen! De Bijbel is namelijk niet geschreven voor je hoofd. Dus proberen de Bijbel beter te begrijpen door je verstand een handje te helpen, is niet de oplossing. Helpt het? Ten dele. Maar de echte sleutel ligt ergens anders: bij je hart.
Toen de discipelen Jezus vroegen waarom sommige mensen Zijn gelijkenissen wel en sommigen ze niet begrepen, begon Jezus dan ook over het hart. Wat Hij zei kan jou en mij vandaag ook helpen in onze zoektocht.
(…) Omdat het u gegeven is de geheimenissen van het Koninkrijk der hemelen te kennen, maar aan hen is het niet gegeven. Want wie heeft, aan hem zal gegeven worden, en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, van hem zal afgenomen worden zelfs wat hij heeft. Daarom spreek Ik tot hen door gelijkenissen, omdat zij niet zien, ook al zien zij, en niet horen, ook al horen zij, en ook niet begrijpen. (…) Want het hart van dit volk is vet geworden, en zij hebben met de oren slecht gehoord, en hun ogen hebben zij dichtgedaan, opdat zij niet op enig moment met de ogen zouden zien en met de oren horen en met het hart begrijpen, en zij zich zouden bekeren en Ik hen zou genezen. (Mattheüs 13:11-15)
Met andere woorden: het probleem van degenen die het Woord niet begrijpen, is een hartsprobleem niet een verstandsprobleem. Niet jouw IQ is doorslaggevend, maar de gesteldheid van jouw hart bepaalt of je Gods Woord wel of niet begrijpt. En dan bedoel ik niet dat je het kunt lezen, maar dat het je aan de binnenkant verandert. Dat is begrijpen met je hart. Dan zul je de zegeningen uit Psalm 19 gaan ervaren.
Ontzag voor God
‘Als ik het goed begrijp, is mijn verstand dus niet het probleem, maar mijn hart. Goed om te weten. Alleen, hoe zorg ik ervoor dat mijn hart zo wordt dat ik daarmee het Woord kan begrijpen?’ Goed dat je het vraagt! Ik geloof dat je de sleutel al hebt gelezen zonet. Die zit namelijk ‘verstopt’ in Psalm 19. Waar dan? Nou, tussen al die uitspraken over wat het Woord voor je kan doen, staat een zin die ergens anders over gaat: het eerste deel van vers 10. Daar staat: ‘De vreze des HEEREN is rein, zij houdt voor eeuwig stand.’
‘Mooi gevonden, Stein! Maar waarom denk je dat ontzag voor God de sleutel is?’ Daarvoor neem ik je graag mee naar Psalm 25, een paar bladzijden verderop in je Bijbel. Daar lezen we:
Vertrouwelijk gaat de HEERE om met wie Hem vrezen, Zijn verbond maakt Hij hun bekend (Psalm 25:14).
God maakt Zijn verbond dus bekend aan wie ontzag heeft voor Hem (dat is wat ‘de vreze des HEEREN’ betekent). Maar wat heeft dat te maken met waar we het over hebben? Wat betekent deze tekst voor: de Bijbel begrijpen met je hart? Nou, alles!
Vraag voor jou: waaruit bestaat de Bijbel? Precies, uit twee delen. Het Oude en Nieuwe Testament. Even doordenken nu… Wat is een ander woord voor ‘Testament’. Juist! Verbond. En laat dat nu precies zijn wat God bekend maakt aan wie Hem vrezen! Als jij ontzag voor God hebt, zal Hij Zijn Woord – de Bijbel dus – aan jou bekend maken.
Hoe het werkt
Openbaren, bekend maken, dat doet God dus voor mensen die ontzag voor Hem hebben. Maar wat betekent dat precies? En hoe pas je dat toe? Ik denk dat het helpt om wat beter te kijken naar het woord vrezen. Als ik iemand vrees, of ontzag voor iemand heb, houd ik rekening met die persoon. Als ik hem respecteer, zal ik bovendien waarde hechten aan wat hij zegt. Zo werkt dat ook bij God. Als je God respecteert, hecht je waarde aan wat Hij zegt.
Ook dit hebben we eerder gelezen, toen we de woorden van Jezus erop nasloegen. Een van de zinnetjes uit dat gedeelte was namelijk: Want wie heeft, aan hem zal gegeven worden, en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, van hem zal afgenomen worden zelfs wat hij heeft (Mattheüs 13:12). Met andere woorden: wie waardeert wat hij heeft, zal meer krijgen. Wie achteloos omgaat met de woorden van God, raakt ze kwijt. Datzelfde zie je terug in de gelijkenis die Jezus in de context van dit gedeelte vertelde. Het punt wat Hij maakt is dat verschillende mensen verschillend omgaan met wat God tegen hen zegt. Dat bepaalt hoeveel ze eruit halen, en of het effect heeft in hun leven.
Hoe meer je waardeert wat God te zeggen heeft, hoe meer je zult horen. Hoe meer je Hem respecteert, hoe meer Hij je bekend zal maken. En het mooie is dit: dit zal elkaar versterken. Hoe meer je namelijk hoort van God, hoe meer je ontzag voor Hem zal toenemen. En dat zal er weer voor zorgen dat je meer van God hoort. Zo versterkt dit zich steeds meer.
Aan de slag
Jij kunt hier vandaag nog mee beginnen. Begin God te danken voor wat je al hebt geleerd uit de Bijbel. Ga terug naar gedeeltes die je aanspreken en je hart hebben geraakt. Overdenk ze, dank God ervoor. Dan zal je hart zacht worden voor Zijn stem en zul je Hem meer een meer verstaan!